Deniz Ticaret Hukuku

Deniz ticaret hukuku, deniz yoluyla yapılan ticari faaliyetleri düzenleyen, gemilerin işletilmesi, deniz taşımacılığı, deniz sigortası, yük ve yolcu taşımacılığı, deniz kazaları gibi konuları kapsayan özel hukuk dalıdır. Deniz ticaret hukuku, deniz taşımacılığının ulusal ve uluslararası boyutlarını ele alarak, denizcilik faaliyetlerinin güvenli, adil ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlar.

Deniz ticaret hukukunun temel konuları şunlardır:

1. Gemiler ve Gemicilik: Gemilerin tanımı, tescili, bayrak devleti, gemi sicili, gemilerin sınıflandırılması ve denetlenmesi gibi konular düzenlenir. Ayrıca, gemi kaptanının ve mürettebatının hakları ve sorumlulukları belirlenir.
2. Deniz Taşımacılığı: Deniz yoluyla yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin kurallar düzenlenir. Taşıma sözleşmeleri, navlun sözleşmeleri, konşimento gibi belgeler ve tarafların hak ve yükümlülükleri bu kapsamda ele alınır.
3. Deniz Sigortası: Deniz taşımacılığında malların ve gemilerin karşılaşabileceği risklere karşı sigorta yapılması ile ilgili kurallar belirlenir. Deniz sigorta poliçeleri, sigorta şirketlerinin sorumlulukları ve sigortalıların hakları gibi konular incelenir.
4. Çatma ve Deniz Kazaları: Gemilerin çarpışması (çatışma), deniz kazaları, kurtarma ve yardım, enkaz kaldırma gibi durumlarla ilgili düzenlemeler yapılır. Bu tür olaylar sonrasında sorumlulukların ve tazminatların nasıl belirleneceği konuları da bu alanda yer alır.
5. Deniz Hukuku ve Uluslararası Sözleşmeler: Deniz ticaret hukukuna ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler, denizcilikle ilgili uluslararası sözleşmeler (örneğin, 1972 tarihli Londra Konvansiyonu, 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi) ve denizcilik örgütlerinin (örneğin, Uluslararası Denizcilik Örgütü - IMO) rolü incelenir.
6. Gemi Alacaklıları ve İpotek: Gemiler üzerinde alacak hakları ve ipoteklerin düzenlenmesi, gemi alacaklılarının hakları ve bu hakların nasıl kullanılacağı belirlenir.
7. Liman ve Liman İşletmeciliği: Limanların işletilmesi, liman hizmetleri, liman ücretleri ve limanların güvenliği ile ilgili düzenlemeler yapılır.

Türkiye'de deniz ticaret hukuku, Türk Ticaret Kanunu'nun (TTK) Beşinci Kitabı olan Deniz Ticareti Hükümleri ile düzenlenir. Bu kitap, gemi ve yük taşımacılığı, deniz sigortası, deniz kazaları ve diğer denizcilik faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı hükümler içerir. Ayrıca, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası denizcilik sözleşmeleri de deniz ticaret hukukunun uygulanmasında önemli bir rol oynar.